MGA VARAYTI AT VARYASYON NG WIKA
(Heyografikal, Sosyal at Okufasyunal)
· HEYOGRAFIKAL NA VARAYTI
Ang Heyografikal na varayti ay dahilan lamang na kung saan ang grupo ng mga tao na nagsasalita at gumagamit ng wika ay napaghihiwalay at napagwawatak-watak ng mga pulo, maging ng kabundukan at tubigan. Halimbawa na lamang ng mga Ilokano na nagsasalita ng tagalong, hindi ba’t kapuna-puna ang kaibahan ng kanilang pagsasalita? Napapansin natin na mapagpapalit nila ang pagbigkas ng /e/ at /i/ at /o/ at /u/.
Ang mga ganitong halimbawa ay nagpapakita ng mga varyasyon ng wika particular na ng Heyografikal na varayti.
· SOSYAL NA VARAYTI
Ito ay tumutukoy sa panlipunang varyasyon sa gamit ng wika. Nagkakaroon ng pagkakaiba-iba ng wika ayon sa larangan sa lipunan.
Ø Wika at Relihiyon
Sinabi ni Joey M. Peregrino (2002) ang wika ng relihiyon ay isang simbolikong wika sapagkay kinapapalooban ito ng mga talinhaga at mga bagay na hindi basta makikita, mararanasan o mararamdaman. Dagdag pa niya, sibolo ito ng pananampalataya.
Ø Wika at Showbiz
Ayon sa pag-aaral ni Laray C. Abello (2002) karamihan sa mga dalitang ginagamit sa showbiz ay galling sa mga salitang bakla. Hindi na raw ito nakakapagtaka dahil karamihan sa mga manunulat at manedyer ay pawing mga bakla.
· OKUFASYUNAL NA VARAYTI
Ito’y nakabatay sa relasyon ng wika sa sitwasyon kung saan ito ginagamit. Halimbawa, iba ang wika na ginagamit ng mga duktor sa abogado. Ito ay nakaayon sa communicative competence kung saan ginagamit ng tao ang angkop na wika batay sa pangangailangan.
Ang Heyografikal na varayti ay dahilan lamang na kung saan ang grupo ng mga tao na nagsasalita at gumagamit ng wika ay napaghihiwalay at napagwawatak-watak ng mga pulo, maging ng kabundukan at tubigan. Halimbawa na lamang ng mga Ilokano na nagsasalita ng tagalong, hindi ba’t kapuna-puna ang kaibahan ng kanilang pagsasalita? Napapansin natin na mapagpapalit nila ang pagbigkas ng /e/ at /i/ at /o/ at /u/.
Ang mga ganitong halimbawa ay nagpapakita ng mga varyasyon ng wika particular na ng Heyografikal na varayti.
· SOSYAL NA VARAYTI
Ito ay tumutukoy sa panlipunang varyasyon sa gamit ng wika. Nagkakaroon ng pagkakaiba-iba ng wika ayon sa larangan sa lipunan.
Ø Wika at Relihiyon
Sinabi ni Joey M. Peregrino (2002) ang wika ng relihiyon ay isang simbolikong wika sapagkay kinapapalooban ito ng mga talinhaga at mga bagay na hindi basta makikita, mararanasan o mararamdaman. Dagdag pa niya, sibolo ito ng pananampalataya.
Ø Wika at Showbiz
Ayon sa pag-aaral ni Laray C. Abello (2002) karamihan sa mga dalitang ginagamit sa showbiz ay galling sa mga salitang bakla. Hindi na raw ito nakakapagtaka dahil karamihan sa mga manunulat at manedyer ay pawing mga bakla.
· OKUFASYUNAL NA VARAYTI
Ito’y nakabatay sa relasyon ng wika sa sitwasyon kung saan ito ginagamit. Halimbawa, iba ang wika na ginagamit ng mga duktor sa abogado. Ito ay nakaayon sa communicative competence kung saan ginagamit ng tao ang angkop na wika batay sa pangangailangan.